عنوان گزارش : گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
نوع فایل : (Word) قابل ویرایش
تعداد صفحات: ۱۹
تعلیم و تربیت در دنیای کنونی، خواه ناخواه متأثر از دگرگونی‌های پرشتابی است که در دانش تجربی نو، سبک زندگی، تغییر نگرش‌ها و پیشرفت‌های فناوری بوجود آمده است. در چنین موقعیتی بدیهی است نظام تعلیم و تربیت کشور ما که؛ مترصد حفظ استقلال، هویت دینی و ملی است و بر اندیشه‌ها و آرمانها و مبانی تربیت اسلامی و ملی تأکید دارد با تهدیدها و چالش هایی مواجه باشد.
تمام سعی نظام آموزش و پرورش در جمهوری اسلامی بر آن است که تربیت دانش‌آموزان ماهیتی دینی داشته باشد اما گاهی این تلاش با دشواری‌ها روبروست که البته این موضوع در استان‌ها و شهرستان‌های مختلف متغیر است. این مقاله سعی دارد به بررسی بخشی از موانع، دشواری‌ها و چالش‌های پیش روی معاونین و مربیان تربیتی به عنوان «سربازان انقلاب » در دستگاه آموزش و پرورش بپردازد.
در این تحقیق سعی داریم راهبرد هایی برای شرکت دانش‌آموزان در نماز جماعت مدرسه ارائه دهیم.
نماز- فعالیت پرورشی – راهکارها
نماز میراث تمامی انبیاء است هر پیامبری که مبعوث به رسالت شد. انسانها را به نماز دعوت کرد و به آن سفارش نمود. ((قرآن کریم در «سوره مریم آیه ٣١ از دعوت به نماز حضرت عیسی (ع) و درآیات بعد از دعوت، به نماز حضرت اسماعیل (ع) یاد کرده است. در سوره طه خداوند به پیامبری (ص) می‌فرماید: «خانواده و پیروان خود را به نماز امر کن و در این دعوت شکیبا باش. »)) نماز کشتی نجات است که همه افراد بخصوص کودکان و نوجوانان‌ها و جوان‌ها را از طوفانها و خیزابها عبور می‌دهد و به ساحل آرامش و رستگاری می‌رساند.
نماز، تقدیم حمد و سپاس به درگاه خالق منان و کامل ترین پاسخ به عالی ترین نیاز انسان؛ فرصتی برای طراوت بخشیدن روح و پلی برای نیل به اوج کمال « نماز ». یعنی کمال جویی است. یکی از اساسی ترین ارکان حیات، « نماز ». مطلق و زینت بخش شخصیت و منش مؤمنان است، تمدن، فرهنگ، زندگی و تحرک جوامع انسانی است.
اگرچه نماز دارای اهمیت فراوان است، اما برگزار کردن نماز به جماعت اهمیت بیشتر دارد، زیرا نمازجماعت نمادی با ارزش از جامعه مطلوب اسلامی است که عناصری مانند رهبری، اتحاد و نظم را دربر می‌گیرد. بنابراین، مطالعه نماز جماعت و حکمتهای فراوانی که در آن نهفته، حایز اهمیت است. به همین دلیل، یکی از مهمترین مسائلی که فکر دینداران جوامع گوناگون بشری را به خود جلب کرده، این مسئله است که چگونه فرزندان جامعه را دیندار و نمازخوان کنند و آنها را از بهره‌های فراوان این ودیعه آسمانی پرنصیب سازند. پرستش حقیقتی است که در همه موجودات عالم وجود دارد و موجودی در عالم نیست که پرستنده حق نباشد. این حقیقت که گوشه هایی از رموز آن در عالم کشف و شهود برای عالمان راستین پدیدار گشته، در آیه شریفه ۴٣ سوره بنی اسرائیل این گونه آورده شده است: « و اِن مِن شَیء اِلاُّ یسَبِّحِ بحَمدِه وَ لکنْ لاَ تفْقَهُونَ تسبیحَهُم» «موجودی نیست که تسبیح گوی خداوند سبحان نباشد، لکن تسبیح آنها را متوجه نمی شود»
بر پایی نماز در مدارس وظیفه ای خطیر و بسیار حساس است، زیرا مدارس جدای از ویژگیهای منحصر به فرد، محل تشویق، اضطراب، رقابت‌های نگران کننده توأم با شکست و پدیده‌های ناخوشایند دیگری است که هر کدام از آنها به تنهایی قادر به تبدیل محرکهای خنثی به محرکهای شرطی نیرومند فراخوان اضطراب و حالات ناخوشایند روانی می‌باشند. بنابراین ایجاد اصلاحات بنیادی به منظور تغییر در نگرش دانش‌آموزان نسبت به مناسک جاری به ویژه نماز جماعت می‌تواند زمینه ساز تحولات اساسی در شخصیت دانش‌آموزان شود و نه تنها نگرش آنها را نسبت به صورت ظاهری عبادات بهبود بخشد. بلکه در جهت گیری اصولی به سوی ارزشهای انسانی آنها را هدایت نماید. بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی کاهش یافته و تهاجم فرهنگی بیگانه به نسل نو چندان کاری از پیش نخواهد برد و در زمینه فکری و اخلاقی از انحراف مصون خواهند ماندهمه ی کودکان و نوجوانان، محتاج هدایتند و به یک برنامه ی صحیح زندگی نیاز دارند. این نیاز برآورده نمی شود، مگر با پرورش حس مذهبی، احیاء فطرت و فراهم نمودن زمینه‌های رشد و به کمال رساندن فضایل اخلاقی آنها که نماز کامل ترین پاسخ به عالی ترین نیاز انسان است.
در دین ما نماز به عنوان ستون دین تلقی شده و ملاک ارزش آدمی و قبولی کلیه ی اعمال و فرائض دیگر اوست و اگر درست اقامه گردد، به عنوان معراج مؤمن و رأس دین شمرده می‌شود، که نیاز به مداومت ومحافظت دارد.
بدون تردید، همه ی جوانان و نوجوانان، بالفطره استعداد پذیرش و انجام تکالیف مذهبی را دارند اما آنچه مهم است، چگونگی روش‌ها و ارائۀ شیوه‌های جذب آنها به سوی تکالیف مذهبی است. با اعتقاد بر این اصل بود که بر آن شدم تا دریابم که راهها و شیوه‌های جذب دانش‌آموزان به اقامۀ نماز جماعت، که عالی ترین ارتباط انسان با خداست، چیست؟
مربی تربیتی مدرسه باید انگیزه شرکت دانش‌آموزان در نماز جماعت مدرسه را فراهم نماید.
باتوجه به این که نماز آرامش دهنده ی دلها، اصلاح کننده فرد و اجتماع و پرچم اسلام است و عاملی است که موجب رهایی افراد از تنبلی، گناه، تباهی و دیگر رفتارهای زشت می‌شود، و یکی از راههای تربیت دینی کودکان و نوجوانان، یاد دادن نماز و شرکت دادن آنها در نماز جماعت میباشد.
١- آیا دانش‌آموزانی که در نماز شرکت نمی کنند، به نماز خواندن علاقه ای ندارند؟
٢- آیا نماز را بلد هستند؟
٣- آیا ممکن است در خانه، یا مسجد روستا نماز بخوانند که در نماز مدرسه شرکت نمی کنند؟
۴- آیا ممکن است والدین آنها نماز نخوانند و به نماز خواندن فرزندانشان اهمیت ندهند؟
۵- آیا ممکن است مقدمات نماز مثل وضو را بلد نباشند؟
۶- آیا شرایط خواندن نماز جماعت را بلدند و اهمیت نماز جماعت را می‌دانند؟
٧ – شاید وقت نماز و محل برگزاری نماز مدرسه مناسب نباشد؟
٨- شاید نیاز است نمازمان را متنوع کنیم؟
٩- یا شاید دلیل دیگری داشته باشد؟
١ – عبادت، پرستش. ٢ – عبادت مخصوص مسلمانان که به طور وجوب پنچ بار در ش بانه روز ادا کنند. (فرهنگ معین)
خدمت و بندگی. (جهانگیری) (رشیدی) (انجمن آرا). خدمتکاری. (غیاث اللغات) (برهان قاطع) (ناظم الاطباء). بندگی. اطاعت. فرمان برداری. (برهان قاطع) (ناظم الاطباء). (فرهنگ دهخدا)
در فارسی به معنی قداست، کرنش، تعظیم و تقدیس است. چنان که عربی آن: «صلاه» به معنی توجه، روی آوردن و اهتمام به چیزی یا به کسی است، گو این که برداشت از آن در موارد مختلف، متفاوت است، چنان که گفته اند: آن از خداوند، رحمت، و از ملائکۀ استغفار و از بشر دعا است. آری در کتاب و سنت به تکرار به معنی دعا آمده است: (و صلّ علیهم) (توبۀ:١٠٣). یعنی آنها را دعا کن. و در حدیث نبوی آمده: «اذا دُعِیَ احدکم فلیُجِب، فان کان صائما فلیصلّ، وان کان مفطرا فلیطعُم ». (صحیح مسلم:١٠۵۴/٢ ط الحلبی) که
«فلیصل ّ» در اینجا یعنی دعوت کننده را دعا کند. (دائره المعارف دانستنیهای اسلامی)
در اصطلاح شرع عبارت است از عملی مخصوص، مرکّب از رکوع و سجود و قرائت و ذکر، توام با نیت و شرائط خاصّ، که به تکبیر آغاز و به سلام ختم می‌گردد. (دائره المعارف دانستنیهای اسلامی)
نمازی که دسته جمعی خوانند و در آن به امام اقتدا کنند بدین گونه که یک نفر مسلمان (و به عقیده شیعه به شرط عدالت) به نماز ایستد و دیگران به وی اقتدا کنند. نماز جماعت از شعائر اسلام است. (دائره المعارف دانستنیهای اسلامی)
منظور بنده در این پژوهش از واژه نماز و نماز جماعت همان زنگ برگزاری نماز جماعت در مدارس میباشد که در هنگام اذان ظهر با حضور دانش‌آموزان در محیط مدرسه برگزار می‌شود و هدف بنده این است که ببینم چگونه می‌توانم دانش‌آموزانم را به حضور فعال تر و بیشتر در این فریضه ی الهی ترغیب نمایم.
عوامل تاثیر گذار بر روی دانش‌آموزان برای ترغیب و شرکت در نماز جماعت مدرسه:
شیوه‌ها و راهکارهای عملی برای جذب نوجوانان و جوانان به مساجد: برای جذب جوانان به مساجد و نماز جماعت و شرکت در سایر برنامه‌های فرهنگی مساجد شیوه‌ها و عواملی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می شود:
الف) مسجد
ب) هیأت امنای مسجد ج) امام جماعت
د) برنامه‌های فرهنگی مسجد ه) خانواده ر) مدرسه
ز) سایر عوامل پیوند دهنده میان مسجد و جوانان
مسجد و ویژگیهای آن می‌تواند عامل جذابی به منظور گرایش نوجوانان و جوانان به آن باشد. این ویژگی‌ها و خصوصیات عبارتند از:
١. فضای مناسب و ظواهر خوب آن (احداث و زیباسازی مساجد و نمازخانه ها)
مسوولان ذیربط در عصر کنونی باید در احداث مساجد تا حد زیادی مداخله کنند، انتخاب محل احداث نقشه ی مورد نظر، امکانات و فضای سبز آن و… باید حساب شده و از روی اصول باشد؛ احداث مسجد در کوچه و پس کوچه‌ها و با مساحت کم، بدون دیگر امکانات سوت و کور است و رغبتی در دل جوانان و نا آشنایان به مسجد ایجاد نخواهد کرد. مسجد و نمازخانه باید احساسات و خاطره‌های زیبا و به یاد ماندنی را برای همه به ویژه نوجوانان و جوانان تداعی کند. لذا باید تدابیری اتخاذ شود که نوجوانان و جوانان، مسجد را محل آرامش بخش، زیبا و دوست داشتنی بدانند تا با انگیزه و علاقمندی بیشتر به آن روی آورند. استفاده از ظرافتهای خاص معماری زیبای سنتی ایرانی – اسلامی در فضای درونی و بیرونی مساجد با توجه به روحیه زیباپسند جوانان می‌تواند احساسات و خاطرات خوشایند را در نوجوانان و جوانان زنده کند و این خود عاملی برای جذب جوانان به سوی مسجد میباشد. جوان زیبایی را می‌پسندد و با توجه به فطرت پاک خود به سوی آن گرایش پیدا می‌کند. یکی از ضرورت ها، زیبایی مساجد و توجه به روح زیبا شناختی در معماری آن است. این حس زیبا اگر در روح مسجد دیده شود، جوانان از آن استقبال می‌کنند.
تمیزی و پاک بودن از جمله عواملی به شمار می‌رود که باعث گرویدن جوانان به مسجد و نما ز می‌شود، لذا مسوولان مسجد باید در خصوص غبار روبی، نظافت منظم روزانه یا هفتگی، شستن فرش‌ها و عطر افشانی اقدام کنند. نظافت دستشویی، ایجاد امکانات بهداشتی نظیر صابون، مایع ضد عفونی کننده، آب گرم در زمستان‌ها و شستشوی مرتب و منظم محیط دستشویی‌ها و به کار بردن خوشبو کننده‌های مناسب از ضروریات مساجد است.
٣. وسایل صوتی، گرما زا و سرما زا
مسائل ناخوشایندی مثل نامناسب بودن صدای بلند گوها، سرد یا گرم بودن بیش از حد مسجد، تنظیم نامناسب نور در مسجد و دیگر عواملی از این قبیل باعث ایجاد سابقه ی ذهنی منفی در اذهان افرادی که به مسجد می‌روند، شده و موجبات نارضایتی و گریز جوانان از مسجد است. رفع این مشکل مدیریت مدبرانه هیأت امنای مسجد و افراد اداره کننده امورات و مناسبتهای مسجد را می‌طلبد.
مؤمنان و نمازگزاران و مسوولان مربوط می‌توانند به منظور تنظیم برنامه‌ها و امور مساجد و جلوگیری از پراکندگی و تعدد تصمیم گیری ها، با انتخاب تعدادی از افراد جوان و متعهد و حتی المقدور متخصص، همچنین ریش سفیدان با نظارت امام جماعت در قالب هیأت امنا، امور مساجد را با صلابت و برنامه ریزی منسجم اداره کنند.
۵. ایجاد امکانات فرهنگی ورزشی محله
مسوولان و گردانندگان مساجد می‌توانند با تهیه و تخصیص امکانات فرهنگی از قبیل: کتابخانه، کامپیوتر، سالن مطالعه، تشکیل گروه‌های تواشیح، سرود، همخوانی قرآن و تشکیل جلسات آموزش قرآن در دوره‌های گوناگون، کلاس‌های تقویتی رایگان و کلاس‌های آموزشی دیگر، باعث جذب جوانان به مساجد شوند.
۶. استفاده از افراد خوش صدا در مسجد مدرسه
استفاده از قاریان قرآن و مؤذن‌های مسن و افراد بد صدا در بعضی از اوقات در مساجد باعث دفع جوانان از مساجد می‌شود. مسوولان مسجد در جهت جذب نوجوانان و جوانان به مسجد باید از مؤذّنان، قاریان و مداحان خوش صدا، جذاب و جوان استفاده نمایند..
امام جماعت در هر مسجد عاملی مهم در پیشرفت و ترقی مسجد به شمار می‌رود و چنانچه دارای شرایط لازم باشد، تأثیری به سزا در تحولات مثبت در جوانان و در نتیجه گرایش آنان به مساجد خواهد داشت، این صفات از این قرار است
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت
گزارش تخصصی معلم پرورشی تشویق به شرکت در نماز جماعت