عنوان گزارش : گزارش تخصصی دبیر عربی متوسطه افزایش تفهیم درس عربی
نوع فایل : (Word) قابل ویرایش
تعداد صفحات: ۱۳
مقدمه (بیان مساله و طرح موضوع)
زبان فارسی در مدارس زیاد طرفدار ندارد، زبان انگلیسی هم همین طور ولی بـا ایـن حـال طرفـداران زبـان عربی در مدارس از این دو نیز کمتر است تا آنجا که بی میلی به این درس را می‌شـود از عضـلات منقـبض صورت دانش‌آموزان وقتی نام درس عربی می‌آید، فهمید.
عربی زبان آسانی نیست، یعنی از زبان فارسی پیچیده تر است و قواعدی گیج کننده دارد. این ذات این زبـان است اما سال هاست کتاب‌های درسی نیز مزید بر علت شده و این پیچیدگی ذاتی را پیچیده تر کرده است.
دانش‌آموزانی که هنوز در سیستم قدیم آموزشی درس می‌خوانند یعنی هنوز دانش‌آموز دبیرسـتان محسـوب می‌شوند، نه دانش‌آموز دوره متوسطه دوم، همچنان با کتاب‌های خشک و بی انعطاف عربی کلنجار می‌رونـد اما دانش‌آموزان پایه‌های هفتم و هشتم یعنی اول و دوم راهنمایی قدیم، دو سال است دو کتاب تـازه تـالیف می‌خوانند که یک سر و گردن از کتاب‌های قدیم بالاتر است.
از جلد کتاب که شروع کنیم، کتاب عربی پایه هفتم، نام چهار فصل سال را به عربی یـاد می‌دهـد و کتـاب هشتم ترجمه شده این شعر حافظ را: از خون دل نوشتم نزدیک دوست نامه / دارم مـن از فـراقش در دیـده صد علامت تاکید اصلی درس‌های این دو کتاب نیز بر آموزش لغات است. به طوری که مولفان کتاب هشـتم در مقدمـه توضیح داده اند، دانش‌آموزان تا پایان سال ٢٠٠ واژه پرکاربرد عربی را خواهند آموخت و اگر این لغات را با ۴٠٠ واژه آموخته شده در سال هفتم جمع کنند، در مجموع ۶٠٠ لغت عربـی را در حافظـه دارنـد کـه بـرای خواندن و فهم قرآن، احادیث، روایات و حتی متون فارسی به کارشان می‌آید.
آنچه به وضوح مشهود است، حضور کمرنگ قواعد در کتاب‌های جدید است ؛ بـه طـوری کـه حـالا دانش‌آموزان پایه هفتم و هشتم مثل دانش‌آموزان پیش از خود مجبور نیستند دغدغه ذهب، ذهبا، ذهبـوا را داشـته باشند و به سختی صیغه‌های فعل را صرف کنند.
اباذر عباچی مولف کتاب‌های عربی پایه‌های هفتم و هشتم تاکید می‌کند که آزاد کردن دانش‌آموزان از قیـد قواعد، تعمدی بوده تا آنها با لذت بیشتری عربی را بخوانند. او می‌گوید که کتاب‌های تازه تالیف، نوشته شده تا به دانش‌آموزان لغت آموزش دهد و بی آنکه از آنها بخواهد مدام فعـل ذهـب را صـرف کننـد، بـه آنـان بیاموزد ذهب در هر ١۴ صیغه اش، معنی رفتن می‌دهد که این یعنی تاکید بر ترجمه.
او معتقد است که وقتی دانش‌آموزان واژه‌ها را بشناسند و معنی آنها را درک کنند، کم کم زبانشان نیـز بـرای حرف زدن باز میشود و به آموختن عربی علاقه پیدا می‌کنند که فرشته عالیخانی، معلم عربـی اول متوسـطه می‌گوید تا حدی اینچنین شده است.
او توضیح داده است که کمرنگ شدن قواعد در کتاب‌های درسـی و تاکیـدش بـر آمـوزش لغـات و تمـرین مکالمه، کلاسها را از خشکی و کسالت قـدیم درآورده و اگـر معلـم ابتکـار داشـته باشـد و از روش‌های تدریس گروهی استفاده کند، آموزش عربی بر مبنای کتاب‌های جدید، جذاب تر میشود.
تجربه ی طولانی تدریس من و سایرهمکاران در مقاطع دیگر نشانگر آن است که هر ساله تعدادی از دانش‌آموزان نه تنها به اهداف کلی درس عربی دست نمی یابند بلکه در یادگیری بیشتر مباحث درس عربی نیز با مشکل روبرو هستند. کلاسی که من در آن مشغول به تدریس می‌باشم در مدرسه……………… واقع است و ازاین قاعده مستثنی نبوده ودانش‌آموزان این کلاس نیزدر یادگیری مفاهیم عربی مشـکل دارنـد. بـه همـین جهت تصمیم گرفتم در صورت امکان راه حلی برای رفع مشکل بیابم.
افزایش تفهیم درس عربی برای دانش‌آموزان پایه هفتم
١ – بررسی علل اینکه چرا دانش‌آموزان مفاهیم عربی را بسختی یاد می‌گیرند.
٢ – یافتن راهکارهایی جهت افزایش تفهیم درس عربی برای دانش‌آموزان پایه هفتم
٣ – ارائه راهکارهای قابل تعمیم به سایر دبیران عربی
در مقایسه با شاخص دانش‌آموزان باید مفاهیم درس عربی را براحتی یاد بگیرند.
در میان دروس دوره ی متوسطه اول درس عربی زیاد مورد علاقه ی اکثر دانش‌آموزان نیست و معمولاً بـه درس زبان عربی بعنوان چیزی نگاه می‌کنند که در آینده به آن هیچ نیازی ندارند، و تصــور می‌کننـد کـه این زبان یک زبان بیگانه وکهنه است و در زندگی امروزی هیچ جایگاهی ندارد و تنها زبان زنـده ی روز را زبـان انگلیسی می‌دانند و نسبت به یادگیری زبان عربی علاقهای نشان نمی دهند. معمولاً در طول تـدریس چند ساله در مدارس مختلف و کلاسهای متفاوت این بی انگیــزگی را کامــلاً درک کـرده ام، البتـه نبایـد فراموش کرد که در دبیرستانهای دخترانه درس عربی هم مثل بقیـه ی دروس از اهمیـت و جایگـاه خـاص خود برخوردار است، زیرا زبان عربی یکی از دروسی است که با ضریب بالایی در امتحانات ورود به مراکز دانشگاهی مطرح میشود، بنابر این خود را بی نیاز از یادگــیری آن نمی دانند.
در میان دانش‌آموزان این بی علاقگی مشهود است. من در دبیرستان دوره اول متوسطه بعنـوان دبیـر درس زبان عربی در دو پایه هفتم و هشتم و نهم تدریس می‌کنم. پس از سلام و احوالپرسی وقتی دیدم که دانش‌آموزان هیچ علاقه ای ندارند تا کتاب عربی را ازتوی طبقه هایشان بیرون بیاورند، مـن هـم کمـی عصـبانی شدم و از آنها پرسیدم: مگر الآن چه درسی دارید؟
همگی گفتند: ما از درس عربی خوشمان نمی آید، زیرا آن را نمی فهمیم. با خود فکر کردم که بایـد بفهمـم چرا اینقدر دانش‌آموزان این کلاس نسبت به درس عرـبی بی رغبت شده اند و با وجود اینکه درس عربـی یکی از اساسی ترین درس‌ها در مقاطع هفتم و هشتم است، به آن علاقه ای ندارند، لذا تصمیم گرفتم یـک اقدام پژوهی عملی انجام دهم تا مشکل موجود را به نحوی مرتفع گردانم.
ابتدا سعی کردم به علل و عوامل بی انگیزگی دانش‌آموزان این کلاس نسبت به درس عربی بپـردازم سـپس راهــکارهای ممکن را بکار گیرم، لذا با تکیه بر اظهارات خود دانش‌آموزان از طرق مصاحبه ی غیر رسمی یعنی گفتگوی دوستانه و همچنین گفتگو با اولیای مدرسه به نکات مهمی پی بردم کـه تـا ایـن حـد دانش‌آموزان را از درس عربی گریزان کرده است، زیرا من در ابتدا خودم و شیوه ی تدریسم را عامل اصـلی ایـن بی علاقگی دانش‌آموزان می‌دانستم، بنابر این، همین امر انگیزه ای شد تا با پژوهش عملی در این زمینه بـه علل و عوامل بی انگـیزگی دانش‌آموزان به درس عربی پی ببرم، تا راه حل ممکن را برای حل این مشـکل ارائه دهم. هدف آغازین از این پژوهش این است که بدانم چرا دانش‌آموزان اینقـدر بـه درس عربـی بـی رغبت هستند؟ و چرا علاقه ای به یادگیری زبان عربی ندارند؟
زیرا بعضی از دانش‌آموزان دارای استعدادهای بالایی هستند اما فقط در درس عربی نمره ی کم می‌گیرنـد.
هدف میانی از این پژوهش اینستکه می‌خواهم دانش‌آموزان را به یادگیری درس عربـی علاقمنـد سـازم و بتوانم روحیه ای در شاگردان ایجاد نمایم تا همانطوریکه خود را ملزم می‌کنند بـه یـادگیری دروس دیگـر، مثلاً می‌گویند زبان انگلیسی زبان روز است، باید دانش‌آموزان به این دیدگاه برسند که زبان عربی هم زبان روز است و ما بی نیاز از آن نیستیم زیرا حد اقل نیازی که به این زبان داریم اینست کـه عربـی زبـان دیـن ماست و با فرهنگ و زبان فارسی کاملاً آمیخته است. و ما هم برای فهم متون دینی، قرآن کریم، نهج البلاغه و ادعیه و هم برای فهم متون ادبی فارسی ناگزیریم با زبان عربی آشنا شویم.
خلاصه یافته‌های اولیه (موانع و مشکلات درس عربی هفتم)
در گفتگوهایی که با دانش‌آموزان بعمل آمد و همچنین با در جریان قرار دادن مدیر و معاونین مسائل مهمی مطرح شد و از جمع بندی کل اطلاعات بدست آمده به علل و عواملی اشاره شد که باعـث افـت یـادگیری دانش‌آموزان در درس عربی شده است. بطور کلی می‌توان علتهای عدم پیشرفت در یادگیری درس عربـی و علاقه نداشتن دانش‌آموزان به این درس را در موارد زیر خلاصه کرد:
١- وجود تصاویر زیاد و تکراری وگاه نامربوط و غیر جذاب و بدون کیفیت نـه تنهـا کمکـی بـه امـر یادگری نمی کند بلکه فقط حجم کتاب را زیاد کرده است. مثلاً در یک درس فقط تصویر یک مرد با حالتهای مختلف تکرار شده است و هیچ نکته ی کمک آموزشی در آن نیست.
٢- با وجود تمام عوامل فوق وقتی چنین درسی درساعت آخر برنامه گنجانـده شـود مشـکل معلـم و دانش‌آموزان مضاعف میشود البته این نمی تواند بهانه ای برای دانش‌آموزان باشد زیرا تمام دبیران درساعت آخر درس دارند و تدریس می‌کنند و معلم عربی هم باید در سر یکی از کلاسها حاضـر شود. گاه اتفاق افتاده است که دانش‌آموزان در ساعت اول هـم مشـکل دارنـد. مـثلاً بعلـت دوری مسافت خانه تا مدرسه بیشتر دانش‌آموزان دو ساعت اول روز‌های شنبه که تایم صبح باشند غیبت می‌کنند و همیشه از درس عقب می‌مانند و چند بار که این اتفاق بیافتد جبران آن بسی مشکل میشود.
٣- بد آموزی برخی از همکاران در سنوات گذشته باعث شده است تادانش‌آموزان فقـط بـه مطالـب کتاب درسی بپردازند آن هم در حد حفظ کردن مطالب، چون دانش‌آموز با این روحیه تربیت شده است دیگر قدرت درک و فهم ندارد و اگر مطلبی عین کتاب نباشد نمی تواند به آن پاسخ دهـد در نتیجه در امتحانات هماهنگ نمی تواند نمره ی قبولی کسب کند.
۴- به دلیل استفاده از دبیران غیر متخصص و غیر مسلط و نا مرتبط با ادبیات عرب در سنوات گذشـته دانش‌آموزان، اطلاعات اولیه و پایه ای که پیش نیاز مطالب سطح بالاتر است ندارند و اکنون درس عربی برای آنها به یک کابوس تبدیل شده است و تصور می‌کنند که یادگیری عربی ناممکن اسـت و هیچ روحیه ای برای فراگیری آن ندارند.
۵- دومین عامل که متأثر از همان عامل اول است ونتیجه ی مستقیم آن میباشد ارفاقهـای بـی حـد و حصر دبیران دوره‌های قبل بخصوص دوره ی راهنمایی باعث شده است که دانش‌آموزان با همان روحیه ی تکدی نمره تربیت شوند و از خود هیچ سعی و تلاشی بعمل نیاورند.
۶- عدم وجود عوامل تشویق کننده و حتی وجود برخی از موارد بازدارنده، مثلاً خـود اولیـای دانش‌آموزان بیشتر به فراگیری و تقویت زبان انگلیسی توصیه می‌کنند و خیال می‌کنند اگر فرزنـد آنهـا انگلیسی یاد بگیرد از ارزش و پایگاه اجتماعی بهتری برخوردار است و برخی هم با اهداف خاصی این مطلب را القاء می‌کنند که زبان عربی یک زبان بیگانه است که کهنه شـده اسـت، مـثلاً همـین برنامه‌های طنزی که از صدا و سیما پخش میشود و زبان عربی را به مسخره می‌گیرد باعـث شـده است که نسل جوان ما که در دوره ی دبیرستان درس می‌خوانند نسبت به آموزش زبان عربـی بـه دید تمسخر بنگرند که این خود عامل مهمی است که انگیزه را از دانش‌آموزان می‌گیرد.
دانش‌آموز به دو روش می‌تواند تحقیق کند. تحقیق توصیفی کـه مبتنـی بـر نظـر سـنجی اسـت وتحقیـق تحلیلی که بر اساس روش‌های آماری صورت می‌گیرد. در پژوهش، درستی یا نادرستی یـک اندیشـه یـا فرضیه بررسی میشود.
این روش دانش‌آموز را تاحد زیادی برای ورود به مراحل علمی بالاتر آماده می‌کند و به او می‌آمـوزد کـه چگونه بدون حضور معلم واستاد در باره ی یک موضوع ومسئله تحقیق وتفحص نماید.
گزارش تخصصی دبیر عربی متوسطه افزایش تفهیم درس عربی
گزارش تخصصی دبیر عربی متوسطه افزایش تفهیم درس عربی
گزارش تخصصی دبیر عربی متوسطه افزایش تفهیم درس عربی
گزارش تخصصی دبیر عربی متوسطه افزایش تفهیم درس عربی
گزارش تخصصی دبیر عربی متوسطه افزایش تفهیم درس عربی
گزارش تخصصی دبیر عربی متوسطه افزایش تفهیم درس عربی
گزارش تخصصی دبیر عربی متوسطه افزایش تفهیم درس عربی
گزارش تخصصی دبیر عربی متوسطه افزایش تفهیم درس عربی