یکی از استفاده‌های فناوری اطلاعات که امروزه به صورت یک امر فراگیر تبدیل شده است استفاده از کامپیوتر و اینترنت می‌باشد، اما متاسفانه طبق ارقام ارائه شده توسط سایت‌های آماری مربوط به کاربران ایرانی، اکثریت افراد فقط از سرگرمی‌های این تکنولوژی عظیم استفاده می‌کنند. این در حالیست که در بسیاری از کشورهای پیشرفته به دلیل جا افتادن مفهوم و دلیل استفاده از اینترنت و حتی استفاده اجباری از اینترنت برای کارهای روزمره برای عموم، اینترنت به یک ابزار کمکی قدرتمند تبدیل شده است.

اینجانب…………….. به عنوان معاون فناوری، تصمیم گرفتم در سال تحصیلی جدید معلمان مدرسه را به استفاده صحیح و همه جانبه از کامپیوتر و اینترنت علاقه مند سازم و آنان را به سمتی سوق دهم که بتوانند از اینترنت در جهت پیشرفت تحصیلی و بالا بردن معلومات عمومی و شکوفایی فکری خود و دانش‌آموزانشان استفاده کنند، آنها را با سایت‌های مختلف و کاربردهای فراوان اینترنت آشنا ساختم و به آنها یاد دادم چگونه می‌توانند با پرداخت هزینه اندک و صرفه جویی در وقت هر آنچه برای آنها مفید است بدست آورند؟چگونه از اینترنت برای انجام تحقیقات خود، بدست آوردن نمونه سوالات امتحانی، نمونه سوالات کنکور، نرم‌افزارهای آموزشی جذاب و رایگان استفاده کنند؟ چه سایت‌های معتبر هستند؟ چگونه می‌توان امنیت کامپیوتر خود را هنگام استفاده از اینترنت تضمین کرد؟و چرا باید تا حد ممکن از موارد منفی استفاده از اینترنت دوری نمایند؟ شرایطی فراهم کردم تا خودشان نتیجه استفاده نادرستی را که دیگران انجام داده اند ببینند و تصمیم بگیرند و…

ارائه این اطلاعات که در زنگ‌های تفریح و بعضی اوقات در زنگ‌های فوق برنامه انجام می‌شد، برای معلمان بسیار جالب بود و هر جلسه مطالب را با اشتیاق زیاد پی گیری می‌نمودند، و از نتیجه کار راضی بودند واز آن درکلاسهای خود استفاده نمودند، چون معتقد بودند این کارهم از نظر آموزشی و هم پرورشی برای دانش‌آموزان مفید است.

مقدمه

عصر کنونی را به دلیل افزایش اطلاعات علمی و فناوری‌های نوین که همه ارکان اجتماعی و زندگی روزمره را دگرگون کرده است، عصر اطلاعات و ارتباطات نامیده اند. انقلاب اطلاعاتی، پیشرفت روزافزون علم و موضوع جهانی شدن، عواملی هستند که ضرورت پرداختن به موضوع مهم «نوآوری برای ایجاد تحول در آموزش » را دوچندان می‌کنند. معلم به سبب سروکار داشتن با امر آموزش و تربیت فرزندان این مرز و بوم باید به طور مستمر، همگام و هماهنگ با تحولات کشور، روش‌ها و راهبردهای آموزشی و تربیتی خود را تغییر دهد.

با این که به طور کلی پایه و اساس تحولات تعلیم و تربیت در جهان، از علم و فناوری نشأت می‌گیرد، ولی در عمل ثابت شده است که اغلب تحولات بزرگ در آموزش و پرورش، ریشه در تجربیات و تلاش علمی و عملی معلمان هوشمند و آینده نگر داشته اند. امروزه معلمان توانسته اند با به کارگیری علم و فناوری‌های جدید اطلاعاتی، روش هایی نو خلق کنند و کلاس درس را از محدوده چهاردیواری خارج کنند و با سایر مراکز علمی و آموزشی جهان مرتبط سازند. یکی از این دگرگونی‌های شگفت آور در کلاس درس این است که، امروزه کلاس‌های درس در فضایی قرار گرفته اند که هر آن می‌توانند با هر نقطه ای از جهان ارتباط برقرار کنند. از این رو، دیگر نمی توان از روش‌های معمول آموزش انتظار معجزه داشت و به آن‌ها پای بند بود. با توجه به تحولات عظیمی که هر لحظه در کشور رخ می‌دهند، آموزش و پرورش، به ویژه معلمان، باید هماهنگ و همسو با تحولات کشور گام بردارند و در این میان، روش‌ها و رویکردها و نگرش‌های آموزشی خود را متناسب با تحولات کشور و پیشرفت‌های جهانی تعلیم و تربیت نوسازی کنند. در حقیقت معلمان به جای تقلید و تبعیت از برنامه‌ها و الگوهای آموزشی بیگانگان، باید تلاش کنند جهش خلاقانه ای در نهاد آموزش و پرورش به وجود آورند.

در سال‌های اخیر، برخی از کشورهای مسلمان در حال توسعه، با استفاده از نوآوری‌های آموزشی نظیر تلفیق رشته‌های درسی بهره گیری از علم و فناوری، توسعه پژوهش در آموزش، ایجاد مدارس هوشمند و مجازی، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدرسه‌ها و…… توانسته اند، بسیاری از موانع را بردارند و از آموزش و پرورشی پیشرفته برخوردار شوند. نتیجه تجربیات این کشورها نشان می‌دهد که در امر آموزش، تغییر نگرش معلمان، بسیار مؤثرتر از توسعه ابزارهای جدید آموزشی است. به دیگر سخن، تحول در آموزش و پرورش باید از معلم و کلاس درس شروع شود.

با توجه به اینکه کامپیوتر و اینترنت نقش بسیار کلیدی در آموزش چه برای معلمین و چه برای دانش‌آموزان دارد، اینجانب تورج شهبازی به عنوان مدیر مجتمع تصمیم گرفتم پژوهش خود را در این راستا تنظیم نمایم و معلمین مجتمع را به استفاده از کامپیوتر و اینترنت ترغیب نمایم.

توصیف وضعیت موجود و تشخیص مسئله

اینجانب…………………… معاون فناوری مدرسه…………… بعد از گذشت چند صباحی از سال تحصیلی به تدریج ملاحظه می‌نمودم که معلمین مدرسه استفاده چندانی از کامپیوتر و اینترنت در راستای تدریس و پیشبرد اهداف آموزشی نمی نمایند. و تعداد کمی از آن‌ها هستند که برای تحقیق و پژوهش و دیگر ابزار آموزشی دست به تحقیق از اینترنت می‌زنند. بنا بر این برای تشویق و ترغیب معلمین مدرسه دست به اقداماتی زدم تا هرچه بیشتر بتوانم آن‌ها را به استفاده از کامپیوتر و اینترنت علاقه مند سازم.

بیش ترین چالش هایی که با آن مواجه بودم پاره ای موانع احساسی بود که خلاصه آن عبارتند

از:

v موانع بزرگ روانشناختی در ارتباط با به کارگیری IT و ICT؛

v دشوار بودن تغییر باورهای تربیتی و آموزشی زیربنایی؛

v سختی تغییر ساختار «ریشه یافته در ذهن » در زمینه «هنر تدریس»؛

v ترس در از دست دادن اختیارات و کنترل کلاس درس در معلمین؛

v وجود مسایل و مشکلات موجود در مجتمع؛

این عوامل، عوامل انسانی بودند. به نظر می‌رسید که IT و ICT تجربیات حرفه ای مرا تهدید می‌کند. اما من سعی کردم که با اعتماد به نفس کامل قدم در این راه بگذارم. چرا که عقیده دارم، معلمان فردا رویکردی نو برای کار خود و دیدگاهی جدید درباره معنا و مفهوم آموزش و یادگیری پیدا کنند.

با وجود تمام مشکلات برای جهانی شدن آموزش در معلمان مجتمع خود را مهیا کردم. با این دیدگاه که با استفاده از فناوری IT می‌توان یادگیری را پشتیبانی و تسهیل کرد و محیطی مناسب برای هدایت آن فراهم ساخت و با این تفکر که IT و ICT به عنوان یک کاتالیزگر می‌تواند شیوه‌های تفکر در مورد یاددهی – یادگیری را فعال کند و موجب تغییر در کلاس‌های درس شود، شروع به کار نمودم.

برای این منظور باید محتاطانه عمل می‌کردم. بنابراین برای رسیدن به هدف مرحله مرحله عمل کردم.

اهداف گزارش تخصصی: هدف اصلی

علاقمند کردن معلمان به استفاده از اینترنت و کامپیوتر در تدریس

اهداف فرعی:

بررسی علل استفاده نکردن معلمان از فناوری‌های روز در تدریس

یافتن راه حلهایی برای استفاده معلمان از فناوری‌های جدید برای تدریس

مقایسه با شاخص:

در مقایسه با شاخص معلمان باید با فناوری‌های روز آشنا و در تدریس از آنها استفاده کنند.

ارزیابی از وضع موجود

در رابطه با این اقدام باید با احتیاط عمل می‌کردم. بنابراین شروع به جمع آوری اطلاعات

نمودم. برای این منظور از چند مرحله استفاده نمودم.

صحبت با معلمان و دانش‌آموزان از طریق نظرسنجی از آن ها. درباره شیوه عملکرد خود در

کلاس درس. یافته‌های این مرحله عبارتند از:

همکاران در مدرسه تمایل چندانی به استفاده از رایانه در هنگام تدریس نداشتند و استفاده از اینترنت در امر تدریس را غیر ممکن می‌دانستند. البته لازم به ذکر است که دلیل آن را عدم آشنایی آن‌ها با رایانه و اینترنت می‌دانستند. معلمان دروس دیگر نیز همین نظر را داشتند.

طبق روال همه ساله در ابتدای سال از معلمین درباره شیوه عملکرد در کلاس درس نظرسنجی می‌کردیم. چند روش را به آن‌ها پیشنهاد می‌دهیم و نظرات آن‌ها را جویا می‌شویم. اکثریت قریب به اتفاق شیوه جزوه نویسی را طالب بودند و بر این امر پافشاری می‌کردند. با توجه به تجربه ای که در این چند سال کسب کرده ام بهتر بود که بنا به درخواست معلمین عمل کنیم و هدایتگری آن‌ها به سوی روش فعال را به مرور زمان انجام دهیم. بنابراین در ابتدا شیوه سنتی را برای تدریس انتخاب نمودیم. با توجه به تجربیات سال‌های گذشته خود، می‌دانستم که با روش سنتی فقط می‌توان پیشرفت دانش‌آموزان در حیطه دانشی فراهم کرد، ولی روش‌های فعال و مبتنی بر IT می تواند یادگیری در سطوح بالاتر درک و فهم و کاربردی را تقویت کند. اما مشکلات بسیاری بر سر راه من وجود داشت. مشکل اصلی، کمبود یا نبود منابع و تجربیات فنی، کمبود رایانه‌ها و هزینه بالای اتصال به اینترنت، که برای مدرسه مشکل ساز بود. مشکل اساسی دیگر، دگرگونی و تغییرات اساسی در شیوه‌های تدریس بود بنا بر این تصمیم گرفتم که معلمان را به استفاده کم و بیش از اینترنت و کامپیوتر وادار کنم.

مشاهده نتایج در مرحله اول اقدام، بیانگر این موضوع است که تجدید نظر در شیوه تدریس و تغییر در آن بسیار ضروری است. با مطالعاتی که انجام داده بودم بهترین راه برای برطرف کردن اشکال دانش‌آموزان استفاده از روش تدریس مبتنی بر IT بود. اما چگونه و با چه امکاناتی؟ به منظور پیشرفت دانش‌آموزان در سطوح درک و فهم و کاربرد، استفاده از روش‌های نوین تدریس با تلفیقی از فناوری‌های نو ضروری بود یعنی می‌بایست با جهانی شدن آموزش همگام شد. لازمه همگام شدن با جهانی شدن آموزش تدریس مبتنی بر IT و ICT بود. بنابراین در ابتدا لازم بود، اطلاعاتی در باره تدریس با روش فعال مبتنی بر IT و ICT کسب می‌کردم. به همین منظور از منابع زیر استفاده نمودم:

١. ملاقات و گفتگو با استادان و افراد متخصص؛

٢. همکاران، مدیران، معاونان، مشاوران و دانش‌آموزان؛

٣. بعضی از والدین دانش‌آموزان؛

۴. مشاهده فیلم‌های تدریس معلمان در جشنواره‌های الگوی تدریس برتر؛

۵. مطالعه کتاب‌های تخصصی در باره انواع روش‌های تدریس، شیوه‌های مختلف مدیریت کلاس درس و روش‌های فعال یاددهی – یادگیری مبتنی برIT و ICT؛

۶. بررسی نشریه‌های گوناگون از جمله فصلنامه تعلیم و تربیت، رشد تکنولوژی آموزشی، رشد معلم، رشد آموزش شیمی،…..؛

٧. بررسی و مطالعه روزنامه‌های مختلف؛

٨. مطالعه چکیده‌های تحقیقات و پایان نامه ها؛

٩. استفاده از اینترنت و جست و جو در سایت‌های مختلف آموزشی.

بعضی از یافته‌های این مرحله عبارتند از:

در جستجوهای اینترنتی متوجه شدم می‌توان پایگاه‌های جالبی برای آموزش مفاهیم مختلف یافت که خیلی از آن‌ها به صورت فیلم، اسلاید، تصویر متحرک و در بردارنده تصویرهای جالب است که می‌تواند در دانش‌آموزان انگیزه ایجاد کند. همچنین پایگاه‌های مناسبی پیدا کردم که نمونه پرسش‌های متعددی در سطوح مختلف داشتند. در نتیجه برای ایجاد علاقه و انگیزه و مشارکت دانش‌آموزان در امر یادگیری و یاددهی سعی کردم رایانه و کتاب درسی در کنار هم استفاده شوند تا آموزش و یادگیری مؤثرتر و سودمندتر باشد. در واقع، در این روش رایانه با تمام جذابیت‌های خود، دانش‌آموزان را با موضوع درس درگیر می‌کند.

پیشینه تحقیق

امیری، ١٣۶٩: از دیر باز از آموزش و پرورش انتظار می‌رود که نسل‌های امروز را برای زندگی و جامعه فردا آماده سازد، درجوامع سنتی گذشته، تحولات به کندی انجام می‌گرفت، بنابراین شناخت فردایی که باید نسل‌های امروز را برای زیستن در آن پرورش داد چندان ضرورت نداشت، اما امروزه براثر پیشرفت‌های علمی فنی که به انقلاب علمی و تکنولوژیکی تعبیر شده است، و از سی سال پیش از هر ۵ یا ٧ سال حجم انتشارات علمی دو برابر افزایش یافته این شناخت اهمیت بسزایی یافته است.

عبادی، ١٣٨٣: در همین راستا از دستاوردهای آموزش نوین مبتنی بر ICT، محور قرار دادن دانش‌آموز به جای معلم مد نظر است. تغییر نقش معلمان به عنوان مربی، راهنما و تسهیل کننده می‌باشد که خود محور قراردادن دانش‌آموز به جای معلم است. تغییر نقش معلم موجب می‌شود که انگیزه‌های یادگیری افزایش یابد و دانش‌آموز، عنصری فعال، خلاق و مؤثر شود. میل و علاقه او به کسب اطلاعات و دانش افزایش یابد و به طور طبیعی محتوای آموزش در مسیر عملی و واقعی قرارگیرد.

چاریانی، ١٣٨٠: فناوری‌های اینترنتی، با سرعت چشمگیری درحال گسترش است و پدیده آموزشی با تکیه برفناوری‌های اینترنتی اکنون موضوع توجه و رقابت فزاینده بیشتر دانشکده‌ها و مدارس دنیا قرار گرفته است. استفاده از فناوری‌های جدید اطلاعاتی، توان بالقوه نوینی را در آموزش مبتنی برفناوری به وجود آورده اند که بهره گیری از آنها در فرایند یاددهی – یادگیری بسیار مؤثر است. این فناوری‌ها همچنین سبب شده اند تا یادگیری مادام العمر به صورت گسترده و عمیق به کار گرفته شود.

دالوز، ترجمه افتخارزاده، ١٣٨٠: واقعیت‌ها نشان می‌دهند که استفاده از فناوری‌های نوین در قرن ٢١ تأثیر عمیقی در زندگی اجتماعی انسان خواهد داشت و یقیناً آموزش و پرورش نیز از این تغییرات مستثنی نخواهد بود. تحقیقات در آموزش، بیان کننده این مطلب اند، که فناوری اطلاعات به صورت عمده ای در نظام آموزش منظم مورد استفاده قرار گرفته است.

زندلیفت استکرا، ٢٠٠١: پیچیدگی و ائتلاف سازمان تربیتی به صورت فزاینده بر IT به عنوان وسیله کمکی تکنیکی پیشرفت مدل‌های جدید آموزشی و یادگیری تأکید می‌کنند. استفاده از IT در تمامی اشکال زندگی در دنیای در حال توسعه، رو به افزایش است و استفاده از آن در بسیاری از مدارس نیز با سرعت در حال پیشرفت می‌باشد. اگرچه برخی از متخصصان ادعا می‌کنند که مدارس در اتخاذ این تغییر تکنولوژیکی کند بوده اند.

مک نیل و دلفلید، ٢٠٠١: متوجه شدند که محدود کنندگان اصلی در اجرای تکنولوژی در کلاس درس کمبود منابع مالی برای سخت افزار زیربنا برای توسعه حرفه ای و برنامه ریزی هستند.

پلگرم، ٢٠٠١: از ٢٠ کارورز درباره مشکلات اساسی در اجرای ICT مصاحبه به عمل آورده است و در این زمینه ده مشکل بیان شده که بیشتر از همه عوامل زیر مؤثر است: تعداد ناکافی کامپیوتر، دوره ناکافی، کمبود وقت برای معلمان، کافی نبودن کارکنان مساعد تکنیکی.

هونگ، ٢٠٠٢: در مالزی هدف دولت سرمایه گذاری به رهبری فناوری اطلاعات در مدارس و حفظ حمایت از این حرکت و مجهز کردن تمامی مدارس تا سال ٢٠٢٠ به این سیستم است. برنامه‌های مدارس هوشمند مالزی به هفت حیطه تأکید دارد که عبارتند از: زبان و ارتباطات، علم و فناوری، مطالعات اجتماعی، رشد جسمانی، آگاهی‌های فردی و حرفه ای، هنرهای علمی و خلاقانه مد نظر است.

کریمی پور، ١٣٨١: در ایران به منظور این که فناوری اطلاعات آموزش را متنوع و ساده می‌سازد و سرعت یادگیری را افزایش می‌دهد و دانش‌آموزان را به تماس با منابع موجود و بهره گیری از آنها ترغیب می‌کند اقدام به تلفیق این فرایند در جریان آموزش گردید. استفاده از این فرایند با توجه به الگوگیری از کشور مالزی است.

آدواواجین دلمو، ٢٠٠۵: تلاش استفاده از ICT و مشکلات ICT را در دبیرستان‌های نیجریه گزارش دادند. آنان مدعی شدند که مشکلات استفاده از ICT در دبیرستان ها، هزینه و زیربنای ضعیف کمبود مهارت ها، کمبود نرم‌افزارهای مربوطه و دستیابی به اینترنت می‌باشد.

افضل نیا، ١٣٨۴: طبق مطالعات انجام شده فناوری‌های جدید در نظام آموزش و یادگیری و کاربردهای روز افزون ابعاد فناوری در این مورد شرایط به نحو چشمگیری تغییر خواهد یافت از جمله می‌توان به مهمترین تأثیرات فناوری در امر یادگیری به موارد زیر اشاره نمود: ١- تغییر نقش معلم، ٢- تغییر نقش فراگیر، ٣- مشارکت بیشتر دانش‌آموزان با معلمان. افزایش استفاده از منابع خارجی رشد و بهبود مهارت‌های طراحی و ارائه مطالب تولید و دارا بودن محتوای الکترونیکی که مهم ترین رکن مدارس هوشمند هستند اشاره نمود.

لرکیان، ١٣٨۴: کشور مالزی نیز به منظور پیشرفت در عرصه اقتصادی اجتماعی ICT را در سیستم آموزشی خود تلفیق نمود. تحقیقات نشان می‌دهد که در سیستم آموزش مالزی به منظور بدست آوردن امتیازات آموزش مالزیایی و همچنین تقویت و پرورش نیروی کار آماده برای مواجهه با دنیای واقعی قرن بیستم اقدام به تأسیس این سیستم در چهارچوب آموزش خود نمود. در این راستا ابتکار ایجاد مدارس هوشمند یکی از ٧ برنامه کاربردی و قسمتی از پروژه MSC (پروژه راهبردی چند رسانه ای) کشور مالزی است.

روند استفاده از ICT در جریان آموزش کلیه کشورها از جمله انگلستان در سال ١٩٩۶ و استرالیا در سال ١٩٧٠ تحت تأثیر قرار داد که طبق بررسی‌های انجام شده این کشور در مقایسه با کشورهای OECO در زمینه کاربرد ICT در جریان آموزش از جایگاه مطلوب تری برخوردار است.

در ایران نیز با توجه به امکان وجود توسعه زیر ساخت‌های ارتباطی اطلاعاتی گسترش استفاده از ICT به طور جدی پی گیری می‌شود که این اقدام در سال ١٣٨٠ در ایران انجام گرفت و چندی بعد چهار دبیرستان تحت عنوان آبسال (منطقه ۴)، دبیرستان مصاحب (منطقه ۵)، دبیرستان ندای آزادی (منطقه ٧)، دبیرستان شهدای کارگر (منطقه ١۵) تهران به این سیستم مجهزگردید.

علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسبعلاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب

علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب

علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب

علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب

علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب

علاقمند کردن همکاران به استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تدریس با روش‌های مناسب

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

برچسب‌ها