عنوان گزارش : علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی
نوع فایل : (Word) قابل ویرایش
تعداد صفحات: ۲۱
فهرست مطالب
الف -٣)توضیح کلی درمورد مساله: ۶
پ)شواهد١(دلایل، مدارک و شواهد و… در خصوص وضعیت موجود) ۱۱
الف)گردآوری اطلاعات (جهت ارائه راه حل) ۱۱
ب)تجزیه، تحلیل و تفسیر اطلاعات جمع آوری شده ۱۲
ث)اجرای راه حل‌ها و نظارت بر آنها ۱۶
مرحله سوم: ارزشیابی و نظارت برآن. ۱۸
الف)شرح و توضیح تغییرات ایجادشده و وضعیت مطلوب.. ۱۸
ب)ارزیابی بعد از اجرای طرح (نقاط قوت) ۱۹
نتیجه گیری و پیشنهادات (ارائه گزارش نهایی) ۱۹
اینجانب…………………. در این تحقیق تلاش کرده ام تا با بررسی علل و عوامل ضعف دانش‌آموزان کلاسم در زمینه مطالعه و کتابخوانی به بهبود آن بپردازم. با شروع سال تحصیلی و گذشت (علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه)چند هفته، متوجه شدم که دانش‌آموزان کلاس، انگیزه و مهارت کافی در زمینه انجام مطالعه و کتابخوانی را ندارند. به همین سبب درپی کشف دلایل آن برآمدم و با مطالعه و تحقیق توانستم به برخی عوامل و دلایل دست یابم.
به نظر می‌رسید که مهمترین عوامل این مساله، فرهنگ حاکم بر خانواده‌ها و شیوه و روشهای تدریس معلمان و به عبارتی بهتر، نگاه معلمان و اولیا به مطالعه و کتابخوانی دانش‌آموزان بود. ضعف دانش‌آموزان در زمینه پژوهش و مطالعه و مهارتهای آن مربوط به یک یا چند دانش‌آموز نمی شد و محدود و جزئی نیز نبود؛ به همین سبب دقت و مطالعه بیشتری را طلب می‌کرد. برای اینکه به نتیجه قابل قبولی دست یابم علاوه بر کتابهایی در زمینه پژوهش و مطالعه و… نیازمند مطالعه کتب درسی و اشراف کامل به اهداف و روشهای تدریس آن داشتم. علاوه بر آن، همکاری اولیای دانش‌آموزان در رسیدن به اهداف، بسیار موثر و مهم بود. همچنین باید علاوه بر آموزش روشهای تحقیق و مطالعه، تلاش می‌کردم تا با ایجاد تمرکز و انگیزه در دانش‌آموزان، دروناً و قلباً آنها را به سمت و سویی که در نظر داشتم سوق می‌دادم. برای این کار به یک برنامه ریزی دقیق و به قولی جامع و مانع نیاز داشتم. در برنامه هایی که تدوین کردم از زنگهای دروسی مانند انشا، هنر، علوم تجربی، هدیه‌های آسمان و… استفاده کردم و به گونه ای برنامه ریزی کردم که فعالیتهای تدوین شده در راستا و مکمل دروس دیگر باشد. با انجام این فعالیتها و پس چند ماه، بیشتر دانش‌آموزان به اهدافی که از پیش تعیین شده بودند رسیدند و با انگیزه و رعایت اصول و قواعد به تحقیق، مطالعه و… می‌پرداختند. علاقه به خرید کتاب و کتابخوانی رو به فزونی نهاد. در بحث و نقد گروهی، استدلال و منطق را در حد خود رعایت می‌کردند و……..
برخی صاحبنظران برآنند که آموزش و پرورش به جای انبار کردن معلومات در ذهن دانش‌آموزان، شایسته است به تقویت حس کنجکاوی و پرسشگری آنها بپردازد و افرادی خلاق و پژوهشگر تربیت نماید و این روش، بسی زیباتر خواهد بود. معیار تعلیم و تربیت باید فراتر از حافظه محوری و انباشتن حافظه دانش‌آموزان باشد و البته با تغییراتی که مطابق سند تحول بنیادین در کتب درسی اتفاق می‌افتد، آموزش و پرورش به سمت پرورش افرادی کنجکاو و پژوهشگر که موجب استقلال و سربلندی کشورمان خواهد شد در حرکت است. روشن است که رسیدن به اهداف بزرگ، نیازمند افکار و همّت‌های بزرگتری است و به بیانی بهتر و روشن تر تا یک فرد یا سیستم، یادگیرنده و پژوهنده نباشد سخت و البته ناممکن است بتواند به سرمنزل اهداف و مقاصد بزرگ و متعالی دست یابد.
به هرحال، باید تلاش کرد هرلحظه و در هر دوره ای به مجهولات و پرسش‌های دانش‌آموزان افزود و چنان طرحی انداخت که دانش‌آموزان در هیچ مرحله ای خود را از تحصیل و مطالعه فارغ نبینند و آن را بگویند که دانشمند بزرگ ایران، ابن سینا می‌گفت که: « تا بدانجا رسید دانش من / تا بدانم همی که نادانم ». باید دانش‌آموزان را از همان ابتدا تشنه گردانیم تا خود در پی حقیقت قدم بردارند و رنج کشف حقایق و کسب معارفدر کام آنها، چونان شهدی گوارا باشد. ژان پیاژه معتقد است: «هرگاه چیزی را به کودک آموزش دهیم مانع می‌شویم تا خود کودک شخصاً آن را کشف و اختراع کند. «(ژان پیاژه ؛ ص ١٣٧). بنابراین، باید در ذهن دانش‌آموزان مساله و پرسش ایجاد کرد و با ایجاد انگیزه و رغبت در وجودشان، باعث حرکت و پویایی آنها به سمت رسیدن به روشنایی علم و معرفت شد. خداوند متعال در وجود تمام انسانها میل و انگیزه کمال جویی را قرار داده است و رسیدن به کمال میسر نخواهد بود جز با کسب معرفت و دانش و این مهم نیز دست نخواهد داد مگر با تلاش، همت و تحمل سختی ها. بزرگان علم و فلسفه بر این نکته تاکید دارند که عظمت علم و دانش هر انسانی به اندازه مجهولاتی است که طرح می‌کند و نه معلوماتی که حفظ می‌کند(کریمی؛ص ٨٠). با تربیت صحیح، افراد به جایی می‌رسند که در تمام پدیده‌ها و حوادث هستی با نگاهی توحیدی، تامل و تدبر می‌کنند و در این صورت است که علم به معنای واقعی آن نور و چراغ راهنمای بشر برای رسیدن به حق تعالی می‌شود.
یکی از راه‌های رسیدن به این هدف، کاربست روشهای مناسب در فرایند یاددهی-یادگیری است. البته منظور از روشهای مناسب، استفاده از روشهای نوین غربی نیست. محققان بزرگی چون علامه امینی(ره)، علامه طباطیایی(ره)، شهید مطهری(ره) و… در محیطهای ساده اما سرشار از نور معرفت به درجاتی رسیدند که تا ابد در آسمان علم و ادب پایدار خواهند ماند. از طرف دیگر، گستردگی و پیشرفت لجام گسیخته علم و فناوری در عصر حاضر به اندازه ای است که معلم و استاد نمی تواند همه آن را در چارچوب کلاس به طالبانش منتقل نماید. بنابراین، دانش‌آموز خود باید در جستجوی علم و کسب معرفت باشد.
نکته مهم دیگر، این است که مطالعه و کتابخوانی اساس و پایه پیشرفت و تحول در عرصه‌های گوناگون یک ملت و کشور است و مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) بارها به این امر خطیر و مهم تاکید کرده اند.
مدارس ابتدایی می‌تواند نخستین سنگ بنای این عمارت را بردارد و راه را برای برداشتن گام‌های بزرگ تر هموار و آسانتر نماید. دانش‌آموزان در مقطع ابتدایی باید مهارتهای مشاهده، تفکر، آزمایش، کاوشگری، استدلال و… را فرابگیرد و با علاقه و انگیزه، نگرشی موشکافانه، کنجکاوانه و با عطش تمام در این عرصه‌ها قدم بردارد.
الف -١)مساله تحقیق: ضعف انگیزه و نبود مهارتهای لازم در دانش‌آموزان برای مطالعه و کتابخوانی در زمینه دروس مختلف.
علاقمند کردن دانش‌آموزان به مطالعه و کتاب خوانی با روشهای مناسب
الف -٣)توضیح کلی درمورد مساله:
در سال گذشته تمام تلاش خود را برای تقویت انگیزه و مهارت برای مطالعه و کتابخوانی به کار می‌گرفتم و امسال به سبب آگاهی بیشتر و شرایط رشدی دانش‌آموزان آسان تر توانستم به این مهم بپردازم. کتابهای ابتدایی و متوسطه چنان طراحی شده اند که نیازمند تلاش و همت دانش‌آموز برای رسیدن به اهداف پیش بینی شده میباشد. این مساله، قبل از شروع سال تحصیلی در ذهنم شکل گرفته بود که آیا دانش‌آموزان می‌توانند در این امر مهم کامیابی و موفقیت داشته باشند؟ پاسخ به این مساله بسی دشوار بود و نیازمند گدشت زمان و البته با مرور دانش‌آموزان می‌شد به پاسخی مبهم دست یافت.
نکته ای که در اینجا اشاره به آن ضروری است در خصوص واژه « مطالعه و کتابخوانی » است. منظور و مقصود از مطالعه و کتابخوانی، آن نیست که دانش‌آموز دست به تحقیقات گسترده و عالمانه آنچنان که در سطوح بالاتر معمول است دست بزند. هدف ما از این مطالعه و کتابخوانی، انجام تحقیقات ساده و خلاصه نویسی کتاب و داستان، مشاهده و مصاحبه و نوشتن تحقیق براساس آن ها، نوشتن نمایشنامه و توانایی اجرای آن، توانایی رسم نمودار و جدول در ارتباط با موضوع تحقیق، انجام تحقیق براساس پرسش نامه و تحلیل ساده نتایج براساس یافته‌ها و ارائه به صورت نوشته، رعایت شرایط مصاحبه، مشاهده، داستان نویسی، گزارش نویسی و تحقیق براساس پرسش نامه و… است. بازهم تکرار و تاکید این نکته را ضروری می‌دانم که تنها صورت ساده ای از آنچه در اینجا بیان شد مد نظر ما بوده است. به طور خلاصه، منظور ما، آموزش مطالعه و کتابخوانی در مدرسه است.
قبل از اینکه در این زمینه شروع به تحقیق نمایم به سبب نوشتن پایان نامه و مقاله و تحقیق در زمینه ادبیات و مسایل مذهبی اطلاعاتی در زمینه انواع تحقیق و مراحل انجام آنها داشتم ؛ ولی به سبب اهمیت و حساسیت موضوع و پیچیدگی آن، برآن شدم با مطالعه بیشتر در این زمینه بر دانسته‌های خود بیفزایم.
انجام و به عبارتی بهتر آموزش تحقیق و پژوهش در سطح دانش‌آموزان ابتدایی، کاری بس دشوار و پیچیده است. باید علاوه بر احاطه بر روشهای تحقیق و مطالعه، به ویژگی‌های دانش‌آموزان در این سن نیز تسلط و آگاهی کامل داشت تا مبادا در مسیر آموزش و تربیت، دچار خسرانی شویم که جبرانی جز تاسف نداشته باشد. به همبن سبب در این زمینه نیز مطالعاتی کردم.
پس از شروع سال تحصیلی و تدریس درسها از دانش‌آموزان خواستم تا به عنوان تکلیف بافاصله در مورد موضوعات تدریس شده تحقیق کنند. ولی پس از یک هفته آنچه تحویل دادند نوشته هایی پراکنده، نامرتب و نا مفهومی بود که از طریق بزرگترها و با با رجوع به کافی نت‌ها تهیه و کپی کرده بودند. مهمتر از آن اینکه وقتی از آنها خواستم تا خلاصه ای از آنچه را که نوشته اند بازگو نمایند عجز و ناتوانی در چهره هاشان نمایان شد. این مساله در شرایطی بود که بارها به اهمیت کارشان تاکید می‌کردم و راهنمایی‌های لازم را به کار می‌بستم.
علاوه بر آن هنگامی که با همکاری معلم در درس هنر دانش‌آموزان را برای ارتباط با طبیعت به بیرون از مدرسه بردیم متوجه شدم که دانش‌آموزان علاوه بر انگیزه کافی، در زمینه مهارتهای مشاهده و نگاه موشکافانه و کنجکاوانه نیز ضعف شدید دارند. و موارد زیاد دیگری که در حین تدریس با آنها مواجه شدم.
بنابراین، مساله ای که قبل از این به عنوان یک فرضیه، ذهنم را مشغول کرده بود به طور شفاف تری نمایان شد و مرا بر آن داشت تا آن را پی گیری نمایم.
به تدریج به این نتیجه رسیدم که انجام تکلیف، آزمایش و… از روی عادت و صرفاً برای رفع تکلیف است بدون اینکه به یادگیری و رشد فکری دانش‌آموزان منجر شود. بنابر این، انجام این فعالیتها نه تنها سودی برای دانش‌آموزان و معلم نداشت بلکه موجب سردرگمی و از دست دادن زمان می‌شد و از طرفی دیگر نمی شد با این بهانه‌ها از انجام آنها طفره رفت. با تفکر و بررسی اولیه در این زمینه به این نتیجه رسیدم که ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان می‌تواند راهگشا باشد. با اقداماتی که در این زمینه به کاربستم متوجه شدم آبشخور اصلی و اساسی این مشکل جایی دیگر است و آن، ندیدن آموزش چگونگی مطالعه و کتابخوانی و اهمیت و جایگاه آن در زندگی و تحصیلات و بالطبع، نداشتن مهارت در زمینه‌های مورد اشاره است.
در بین دانش‌آموزان، هستند کسانی که استعداد بسیار بالایی در زمینه مطالعه و کتابخوانی دارند و از طرفی دیگر آموزش و پرورش مخصوصاً در عصر حاضر بدون تحقیق و پژوهش ارزش و اعتباری ندارد. بنده، علاقه بسیار زیادی به مساله تحقیق و پژوهش دارم و تمام تلاش خود را در زمینه آموزش روشهای تحقیق و پژوهش و مطالعه به کار می‌بندم تا دانش‌آموزانی با اندیشه بزرگ و بینش و نگرشی عالی تربیت نمایم. از مشاهده چنین دانش‌آموزانی لذت می‌برم و احساس خوشایند و خرسندی در وجودم شکل می‌گیرد. ما در برابر دانش‌آموزان و خانواده آنها نیز مسئولیت و تعهد عظیمی داریم و همت و تلاش در این راه تا جایی که باید و شاید، بر منِ معلم واجباست. فراتر و مهمتر از همه این موارد تعهد و وظیفه ای است که نسبت به استقلال و آزادی کشورمان داریم و این مهم به ثمر نخواهد نشست جز با تربیت و پرورش انسانهای با ایمان و اهل پژوهش و مطالعه.
اهدافی این تحقیق را به طور خلاصه می‌توان در سه سطح به شرح زیر بیان کرد:
الف)اولیه: تقویت انگیزه و مهارتها و روشهای مطالعه و کتابخوانی و تحقیق در سطح ابتدایی و ساده.
ب)میانی: پیشرفت در دروس و انجام هرچه بهتر فعالیتها و تکالیف و افزایش آگاهی و علم دانش‌آموزان در مسایل مختلف و مرتبط با کتابهای درسی. پرورش انسانهای فکور و اهل تحقیق و دارای تفکر انتقادی مطلوب و مناسب کشور و افزایش سطح آگاهی و فرهنگ مطالعه در جامعه.
پ)نهایی:پیشرفت و خودکفایی فرهنگی، اقتصادی و صنعتی کشور و زمینه سازی برای تولید ملی و رسیدن به قله‌های علمی جهان و در نهایت حفظ و صیانت از استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی.
علاقمند کردن دانش‌آموزان به مطالعه و کتاب خوانی با روشهای مناسب
بررسی علل بی علاقگی دانش‌آموزان به مطالعه و کتاب خوانی پیدا کردن روش هایی برای علاقمند کردن به مطالعه و کتاب خوانی
در مقایسه با شاخص دانش‌آموز کلاس به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند باید شوند.
دانش‌آموزان آموخته بودند که تکلیف یعنی نوشتن یک برگ جملات پراکنده و اندکی مرتبط در مورد یک موضوع و آن هم در بیشتر مواقع توسط اولیا و سایر اطرافیان. دانش‌آموزان در روزهای نخست از تکالیف خارج از کلاسی استقبال می‌کردند و به نظر می‌رسید آن را وسیله آسانی برای اخذ نمره و جلب رضایت معلم می‌دانستند بدون اینکه تلاش و زحمتی برای آن متحمل شده باشند؛ البته این استقبال می‌توانست یک نقطه قوتی برای من باشد. در انجام آزمایش بی رغبت و بی انگیزه بودند و زودتر خسته می‌شدند. در فرایند آزمایش هیچ گونه کنجکاوی و دقت موشکافانه دیده نمی شد و برای بیشتر دانش‌آموزان جنبه تفریح و سرگرمی محض داشت. دانش‌آموزان نمی توانستند یک تحقیق ساده را با برنامه ریزی و به صورت منظم انجام دهند. از طرفی دیگر اولیا نیز رغبت و اقدامی برای بهبود وضعیت فرزندانشان نداشتند و اصلاً از این مساله و مشکل یا اطلاعی نداشتند و یا آن را جدی و درخور توجه تلقی نمی کردند. به طور خلاصه می‌توان گفت که دانش‌آموزان آموزش کافی در زمینه زوشهای مطالعه و پژوهش ندیده بودند و در نتیجه، انگیزه ای نیز در این زمینه وجود نداشت. همچنین، اولیا دانش‌آموزان به سبب نداشتن آگاهی‌های لازم در این زمینه، درصدد پیگیری و کمک به فرزندانشان نبودند.
این مساله شاید در وحله نخست، چندان مهم و اساسی تلقی نشود اما وقتی با اندکی آینده نگری، موضوع را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم خواهیم دانست که این مساله بزرگترین معضل و تلاش در رفع و برطرف کردن آن از ضرورت‌ها می‌تواند باشد. زیرا دانش‌آموزی که روش مطالعه و کتابخوانی را در پایه‌های پایین تر نیاموخته و با انگیزه و رغبت به این مساله نپرداخته باشد، در مراحل بالاتر تحصیلی دچار مشکل خواهد شد. رشد و پیشرفت دانش‌آموزان در زمینه تحقیق و مطالعه، رابطه مستقیمی با رشد و پیشرفت اقتصادی، سیاسی و علمی… دارد و بر هر کسی آشکار است که پیشرفت در این زمینه از شرایط لازم برای استقلال و خودکفایی یک ملت است. این مساله، همیشه و به ویژه در شرایط فعلی که نیازمند پیشرفت و خودکفایی همه جانبه هستیم بیش از پیش محسوس و ضروری است. ضمن ارزشمندی روشهای مستقیم در بیان اطلاعات و واقعیت‌ها که درصد بالایی با نظریه‌های رفتارگرا سازگاری دارند(آقازاده ؛ص ۴٠) باید اذعان کرد که این نوع نگرش به آموزش و پرورش نمی تواند کافی و وافی باشد. دانش‌آموزان باید خود به پردازش اطلاعات بپردازند، تحلیل و حل مساله کنند، تفکر و ژرف نگری کنند، به کاوشگری، آزمایش، کشف، کار میدانی، کارورزی و بحث و گفت و گو بپردازند و به ساخت معنا منتهی شود(آقازاده ؛ص ۴٢-۵٣). دانش‌آموزان باید خود به تولید علم و دانش بپردازند و سازنده ی علم باشند و این امر مستلزم داشتن روحیه و انگیزه پژوهش و مطالعه و نگاه موشکافانه است و اولین قدم‌های آن در مقطع ابتدایی برداشته می‌شود. میل به کسب معرفت و کشف حقایق در سرشت همه انسانها به ودیعت نهاده شده و البته، باید این جنبه از وجودی انسان، تقویت و شکوفا شود. و نکته ای که بیان آن الزامی است این که انجام فرمالیته و صوری فعایتها توسط دانش‌آموزان و بی دقتی معلم در بررسی فعالیتها دانش‌آموزان را به این سمت و نگرش رهنمون می‌شود که در مدرسه و در کلاس درس جدّیت و تازگی قابل ملاحظه ای وجود ندارد و هدف، گذراندن اوقات و پایان بردن هفته ها، ماه‌ها و سال تحصیلی است. و نکته ی پایانی این که دروس ابتدایی به گونه ای طراحی شده اند که بدون توجه به مساله پژوهش و مطالعه و به کارگیری روشهای نوین تدریس – مثل کاوشگری، پژوهش محور و… – راه به جایی نمی توان برد.
علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی علاقمند کردن دانش آموزان به مطالعه و کتاب خوانی